Świadczenie przedemerytalne to wsparcie finansowe dla byłych opiekunów osób niepełnosprawnych. Przysługuje ono osobom, które przez minimum rok pobierały świadczenia opiekuńcze. Program jest skierowany do kobiet po 55 roku życia i mężczyzn po 60 roku życia. Od marca 2024 wysokość świadczenia wynosi 1794,70 zł brutto miesięcznie.
Aby otrzymać świadczenie, należy zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 60 dni od zakończenia opieki. Prawo do świadczenia powstaje w dwóch przypadkach: gdy podopieczny zmarł lub gdy przyznano mu prawo do innych form wsparcia.
Najważniejsze informacje:- Wymagany staż pracy: 20 lat dla kobiet, 25 lat dla mężczyzn
- Konieczność pobierania świadczenia opiekuńczego przez minimum 365 dni
- Termin na złożenie wniosku do ZUS: 30 dni od otrzymania zaświadczenia
- Od stycznia 2024 wprowadzono ułatwienia w dostępie do świadczenia
- Świadczenie jest waloryzowane i finansowane z Funduszu Pracy
Kto może otrzymać świadczenie przedemerytalne jako były opiekun
Świadczenie przedemerytalne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej to forma wsparcia finansowego z ZUS. Przysługuje ono osobom, które zakończyły sprawowanie opieki nad osobą niepełnosprawną i spełniają określone kryteria wiekowe oraz zawodowe.
Zasiłek opiekuńczy dla osób po 55 roku życia można otrzymać po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków. Podstawowym jest utrata prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.
- Wiek: kobiety minimum 55 lat, mężczyźni minimum 60 lat
- Staż pracy: kobiety 20 lat, mężczyźni 25 lat
- Okres sprawowania opieki: minimum 365 dni pobierania świadczeń opiekuńczych
- Rejestracja w urzędzie pracy: w ciągu 60 dni od ustania prawa do świadczeń
Wysokość świadczenia i zasady waloryzacji
Świadczenie z ZUS dla byłego opiekuna wynosi obecnie 1794,70 zł brutto miesięcznie (stan na marzec 2024).
Kwota brutto | Kwota netto* |
1794,70 zł | 1615,23 zł |
*Kwota przybliżona po odliczeniu składki zdrowotnej
Świadczenie podlega corocznej waloryzacji od 1 marca. Wzrost jest uzależniony od wskaźnika inflacji i wzrostu płac.
Czytaj więcej: Opiekun medyczny a asystent osoby niepełnosprawnej: kluczowe różnice w pracy
Powody utraty prawa do opieki uprawniające do świadczenia
Śmierć podopiecznego to najczęstsza przyczyna uprawniająca do otrzymania wsparcia finansowego dla opiekunów po śmierci podopiecznego. W takiej sytuacji należy przedstawić akt zgonu osoby, nad którą sprawowano opiekę.
Druga okoliczność to przyznanie podopiecznemu prawa do innych świadczeń wspierających. Może to być np. pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
Inne sytuacje obejmują zmianę opiekuna prawnego lub wygaśnięcie orzeczenia o niepełnosprawności podopiecznego.
Procedura rejestracji w urzędzie pracy
Rejestracji w urzędzie pracy należy dokonać osobiście lub online. Termin wynosi 60 dni od momentu ustania prawa do świadczeń opiekuńczych.
Zasiłek przedemerytalny po opiece nad niepełnosprawnym wymaga statusu osoby bezrobotnej. Rejestracja następuje w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania.
Przekroczenie 60-dniowego terminu rejestracji skutkuje utratą prawa do świadczenia przedemerytalnego. ZUS może przywrócić termin tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
- Dowód osobisty
- Świadectwa pracy potwierdzające staż
- Dokumenty potwierdzające okres pobierania świadczeń opiekuńczych
- Dokument potwierdzający przyczynę zaprzestania opieki
- Dokumenty potwierdzające wykształcenie
Wymagany okres pobierania poprzednich świadczeń
Minimalny okres 365 dni pobierania świadczeń opiekuńczych musi być udokumentowany. Do tego okresu wlicza się łącznie wszystkie rodzaje pobieranych świadczeń związanych z opieką.
Dni te nie muszą następować bezpośrednio po sobie. ZUS sumuje wszystkie okresy pobierania świadczeń w ciągu ostatnich kilku lat przed złożeniem wniosku.
Dopuszczalne są krótkie przerwy w sprawowaniu opieki, np. z powodu pobytu podopiecznego w szpitalu. Nie wpływają one na ciągłość okresu opieki.
Proces składania wniosku do ZUS
Pierwszym krokiem jest uzyskanie zaświadczenia z urzędu pracy o okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Świadczenia dla opiekunów osób niepełnosprawnych po 60 roku życia wymagają złożenia kompletnego wniosku.
Następnie należy wypełnić wniosek o świadczenie przedemerytalne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej (formularz ESP) i dołączyć wszystkie wymagane dokumenty.
Wniosek można złożyć osobiście w placówce ZUS, wysłać pocztą lub przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS.
Rodzaj dokumentu | Termin złożenia |
Rejestracja w UP | 60 dni od ustania opieki |
Wniosek do ZUS | 30 dni od uzyskania zaświadczenia |
ZUS może przywrócić termin złożenia wniosku w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Wymaga to złożenia dodatkowego wniosku z uzasadnieniem.
Niezbędne dokumenty do wniosku
Kompletny wniosek o emeryturę dla byłego opiekuna osoby niepełnosprawnej wymaga szeregu dokumentów potwierdzających spełnienie wszystkich warunków.
Dokumentacja musi być kompletna i aktualna. ZUS może wezwać do uzupełnienia brakujących dokumentów w wyznaczonym terminie.
- Wniosek o świadczenie przedemerytalne (ESP)
- Zaświadczenie z urzędu pracy o okresie pobierania zasiłku
- Świadectwa pracy lub inne dokumenty potwierdzające staż
- Dokumenty potwierdzające okres sprawowania opieki
- Dokumentacja okoliczności zakończenia opieki
- Dokumenty potwierdzające pobieranie wcześniejszych świadczeń
Dodatkowe świadczenia i uprawnienia
Świadczenie przedemerytalne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej można łączyć z niektórymi dodatkowymi formami wsparcia. Należą do nich dodatek pielęgnacyjny czy dodatek kombatancki.
Świadczeniobiorca może również wykonywać pracę zarobkową. Dochód nie może jednak przekroczyć 25% przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał.
Osoby pobierające świadczenie zachowują prawo do świadczeń zdrowotnych. ZUS odprowadza za nie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Przekroczenie limitu dorabiania może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia. Limit jest ogłaszany przez prezesa ZUS co 3 miesiące.
Najważniejsze zasady i kroki przyznawania świadczenia dla byłych opiekunów
Świadczenie przedemerytalne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej przysługuje osobom w wieku powyżej 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni), które przez minimum rok pobierały świadczenia opiekuńcze. Kluczowym warunkiem jest rejestracja w urzędzie pracy w ciągu 60 dni od zakończenia opieki.
Wysokość wsparcia od marca 2024 roku wynosi 1794,70 zł brutto. Aby je otrzymać, należy spełnić wymogi dotyczące stażu pracy (20 lat dla kobiet, 25 dla mężczyzn) oraz udokumentować okres sprawowania opieki. Wniosek do ZUS składa się w ciągu 30 dni od uzyskania zaświadczenia z urzędu pracy.
Świadczenie można łączyć z pracą zarobkową, jednak dochód nie może przekroczyć 25% przeciętnego wynagrodzenia. Świadczeniobiorcy zachowują też prawo do ubezpieczenia zdrowotnego i mogą korzystać z dodatkowych form wsparcia, takich jak dodatek pielęgnacyjny.